Wednesday, 18 December 2013
"ေအာက္ျမစ္" နန္႔ "ၾဟ"အသုံးအႏႈန္းရို႕ကို တို႔ၾကည့္ျခင္း
ရခိုင္ဆိုစြာ ထိုးအယင့္အယင္ကပင္ ကိုယ့္ထီး ကိုယ့္နန္း ကိုယ့္ၾကငွန္း ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈတိနန္႔ တင့္တင့္တယ္တယ္ နီထိုင္ခကတ္ေတ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးျဖစ္ေတအတြက္နန္႔ စာပီမ႑ိဳင္ႀကီးေလ့ ထြန္းလင္းေတာက္ေျပာင္ပနာ ၾကက္သေရျဖာ ဝီဆာဖူးခလီပါေရ။
ဘာသာစကားဆိုစြာ ရြိလ်ားတတ္ေတသေဘာဟိေၾကာင္းကို အကၽြန္ရို ႔ဧ့ ေခတ္ႀကီး ေလးေခတ္က အကၡရာစာပီတိေျပာင္းလဲလွာစြာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သိဟိႏႈိင္ပါေရ။ ေဒပိုင္ရြိလ်ားေျပာင္းလဲလွာတတ္စ
ေလာင္းရိပ္ေအာက္ကေျပာင္းလဲျခင္း
ဒုတိယတခ်က္က အကၽြန္အဓိက တို႔ၾကည့္ခ်င္ေရ "ေစတနာႀကီးစြာေျပာင္းလဲျခင္း"ျဖ
ပထမတပိုင္းမာ "ရွ"ကို "သွ်၊ ယွ" ဥပမာ- သွ်င္ျပဳ၊ ယွင္းလင္း ဆိုၿပီးေက ရခိုင္ရို ႔ေျပာဆိုနီကတ္ေတစကားသံနန္႔ ထပ္တူယူလိုက္လို႔ စိသားကိုက္က်လားပါေရ။ ေယေက ရခိုင္ဘာသာစကား "ရီးမွန္၊ ဖတ္မွန္" ျဖစ္လားလာလို႔ မီးခ်င္ေရလူတိ ဟိေကာင္းဟိႏိႈင္ပါေရ။ အေျပာ နန္႔ အရီး ထပ္တူက်ေရ ဘာသာစကားက ကမၻာယွားပါရာ။ ေယေကေလ့ ရ-သံကို ပီပီသသထြက္သင့္ေၾကာင္း သက္သီျပလိုက္စြာျဖစ္ၿပီးေက "ရီးမွန္၊ ဖတ္မွန္"နန္႔ေလ့ အနီးစပ္ဆုံးျဖစ္လားေယာင္ အင္အားျဖည့္ပီးလိုက္စြာ ျဖစ္ေတလို႔ဆိုေက မမွားေလာက္ပါ။
ေနာက္တပိုင္းက "ရီးမွန္၊ ဖတ္မွန္"ကို ေကာင္းႏွစ္သက္ကတ္ေတ ရခိုင္တခ်ဳိ ႔စြာ "နီ-ကို နိန္၊ နိ-ကို နိန္႔၊ စြာ-ကို ေစာ္၊ မိ-ကို မိန္႔၊ သိ-ကို သိမ့္၊ လိ-ကို လိမ့္" ေဒပိုင္ရီးလွာကတ္ပါေရ။ ေယေက အားလုံးကို အသံထြက္ေတအႏႈန္း လိုက္ေပါင္းနီကတ္လာ။ ယင္းပိုင္ေလ့ မဟုတ္ျပန္ပါ။ မျဖစ္သင့္စြာတိကို အဓမၼပ်င္ထားကတ္ၿပီးေက ပ်င္သင့္စြာတိျဖစ္ေတ "အသွ်င္၊ သွ်င္ျပဳ၊ ေယွာင္ယွား၊ ယွားပါး" အစဟိေရ "sha"သံထြက္ေတစကားလုံးတိကိုက်ခါ
ေနာက္တခုက ၾဟ-ကိစၥ ျဖစ္ပါေရ။ ရွ=(ရ+ဟ)ကို အလ်င္ပလ်င္ ေျပာဆိုေက "ရွ" (ရဟ)အသံထြက္စြာကို "သွ်၊ ယွ"အသံထြက္လွာကတ္ေတအတြက္ ဆရာေမာင္စံေဖာ္က စပနာ ရွ(အသံထြက္-ၾဟ)ဆိုေရ အဆိုျပဳခ်က္ကို ဆရာေတာ္ဇယႏၱေဗာဓိက အသံကို ထိန္းထားခ်င္ေရ ေစတနာနန္႔ ၾဟ=(ဟ+ရ)ကို အလ်င္ေျပာေရခါ "ၾဟ"(ဟရ)အသံထြက္လို႔ အသုံးျပဳနီပါေရ။ တခ်ဳိ ႔လူနည္းစုေလ့ ဆရာေတာ္ေနာက္ကို လိုက္လို႔သုံးလွာကတ္စြာကို ျမင္တြိရပါေရ။ ဘာသာစကားဆိုစြာ စကားသံကို ထိန္းသိမ္းႏိႈင္လီ ေကာင္းလီဆိုပါေကေလ့ (အရွိဖက္၊ အရွိရွိ၊ ရွီး၊ ေရွာက္၊ ေရွာက္သီး၊ အသက္ရွင္၊ တရွင္ရွင္) ေဒပိုင္အစဟိေရ "ရွ"-အရီးအသားတိအားလုံးကို ဆရာေတာ္က ရွ-သံကို အပါးဆုံးတားဆီးကာကြယ္ပီးေရ အနီနန္႔ "ၾဟ"ကို တက္စားသုံးလိုက္ေတအတြက္ "ရွ"-အရီးအသားအားလုံးကို "ၾဟ"က လွ်ာမထိအာမထိ မ်ဳိခ်ပစ္ပါေရ။ ေယခါ "ရွ"ဧ့ ဆြီေတာ္မ်ဳိးေတာ္တိျဖစ္ေတ "ရကၡိတတိ"အတြက္ ေဝဒနာတထြီးနန္႔ အပူမီးေတာက္လားႏိႈင္ပါေရ။ ယင္းတြက္နန္႔ "ရွ"ကို "ၾဟ"လို႔မသုံးဘဲ ရွ(အသံထြက္-ၾဟ)အျဖစ္ရာ ေဖာ္ျပသုံးႏႈန္းျခင္းေရ "ၿမြီမသီ တုတ္မက်ဳိး"ဆိုေရပိုင္ ရွ-အသုံးေလ့မေပ်ာက္ အသံေလ့ယိမ္းယိုင္ ေပ်ာက္ကြယ္မလားႏိႈင္ေရအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆုံးျဖစ္ပါလိေမလို႔ တင္ျပအပ္ပါေရ။
နိဂုံးခ်ဳပ္အနီနန္႔ ေဒ"ေအာက္ျမစ္" နန္႔ "ၾဟ"ကိစၥကို ဆရာႏွစ္ဆူဧ့ ရခိုင္စာပီကိုခ်စ္ေတ အနက္ယိႈင္းဆုံး ရင္ဖတ္ထဲက ရခိုင္စာပီဧ့ တစိတ္တေဒသကို အဟာရသိဒၶိေျမာက္ေယာင္ ခြံ႕ေကၽြးထားကတ္စြာ မွန္ပါေကေလ့ အနာဂတ္ရခိုင္စာပီ ေဝဒနာမီးမေတာက္ရလီေယာင္ အျပဳသေဘာေဆာင္ပနာ ရွိကၿခံဳတိကို ယွင္းလင္းပီးကတ္ပါလို႔ ျဖဳတ္ေခ်တေကာင္ေလာက္ မျပည့္ဝေရ အသိဉာဏ္ေခ်နန္႔ အားလုံးသူရွိမာ ဝပ္တြားခယ ရိုသီလီးနက္စြာ အႀကံျပဳေတာင္းဆိုလိုက္ပါယင့္။
ရခိုင္စာပီ နီပိုင္ လပိုင္ ထြန္းေျပာင္ႏိႈင္ပါစီ။
ခိုင္ထြီး
ရခိုင္ဆိုစြာ ထိုးအယင့္အယင္ကပင္ ကိုယ့္ထီး ကိုယ့္နန္း ကိုယ့္ၾကငွန္း ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈတိနန္႔ တင့္တင့္တယ္တယ္ နီထိုင္ခကတ္ေတ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးျဖစ္ေတအတြက္နန္႔ စာပီမ႑ိဳင္ႀကီးေလ့ ထြန္းလင္းေတာက္ေျပာင္ပနာ ၾကက္သေရျဖာ ဝီဆာဖူးခလီပါေရ။
ဘာသာစကားဆိုစြာ ရြိလ်ားတတ္ေတသေဘာဟိေၾကာင္းကို အကၽြန္ရို ႔ဧ့ ေခတ္ႀကီး ေလးေခတ္က အကၡရာစာပီတိေျပာင္းလဲလွာစြာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သိဟိႏႈိင္ပါေရ။ ေဒပိုင္ရြိလ်ားေျပာင္းလဲလွာတတ္စ
ေလာင္းရိပ္ေအာက္ကေျပာင္းလဲျခင္း
ဒုတိယတခ်က္က အကၽြန္အဓိက တို႔ၾကည့္ခ်င္ေရ "ေစတနာႀကီးစြာေျပာင္းလဲျခင္း"ျဖ
ပထမတပိုင္းမာ "ရွ"ကို "သွ်၊ ယွ" ဥပမာ- သွ်င္ျပဳ၊ ယွင္းလင္း ဆိုၿပီးေက ရခိုင္ရို ႔ေျပာဆိုနီကတ္ေတစကားသံနန္႔ ထပ္တူယူလိုက္လို႔ စိသားကိုက္က်လားပါေရ။ ေယေက ရခိုင္ဘာသာစကား "ရီးမွန္၊ ဖတ္မွန္" ျဖစ္လားလာလို႔ မီးခ်င္ေရလူတိ ဟိေကာင္းဟိႏိႈင္ပါေရ။ အေျပာ နန္႔ အရီး ထပ္တူက်ေရ ဘာသာစကားက ကမၻာယွားပါရာ။ ေယေကေလ့ ရ-သံကို ပီပီသသထြက္သင့္ေၾကာင္း သက္သီျပလိုက္စြာျဖစ္ၿပီးေက "ရီးမွန္၊ ဖတ္မွန္"နန္႔ေလ့ အနီးစပ္ဆုံးျဖစ္လားေယာင္ အင္အားျဖည့္ပီးလိုက္စြာ ျဖစ္ေတလို႔ဆိုေက မမွားေလာက္ပါ။
ေနာက္တပိုင္းက "ရီးမွန္၊ ဖတ္မွန္"ကို ေကာင္းႏွစ္သက္ကတ္ေတ ရခိုင္တခ်ဳိ ႔စြာ "နီ-ကို နိန္၊ နိ-ကို နိန္႔၊ စြာ-ကို ေစာ္၊ မိ-ကို မိန္႔၊ သိ-ကို သိမ့္၊ လိ-ကို လိမ့္" ေဒပိုင္ရီးလွာကတ္ပါေရ။ ေယေက အားလုံးကို အသံထြက္ေတအႏႈန္း လိုက္ေပါင္းနီကတ္လာ။ ယင္းပိုင္ေလ့ မဟုတ္ျပန္ပါ။ မျဖစ္သင့္စြာတိကို အဓမၼပ်င္ထားကတ္ၿပီးေက ပ်င္သင့္စြာတိျဖစ္ေတ "အသွ်င္၊ သွ်င္ျပဳ၊ ေယွာင္ယွား၊ ယွားပါး" အစဟိေရ "sha"သံထြက္ေတစကားလုံးတိကိုက်ခါ
ေနာက္တခုက ၾဟ-ကိစၥ ျဖစ္ပါေရ။ ရွ=(ရ+ဟ)ကို အလ်င္ပလ်င္ ေျပာဆိုေက "ရွ" (ရဟ)အသံထြက္စြာကို "သွ်၊ ယွ"အသံထြက္လွာကတ္ေတအတြက္ ဆရာေမာင္စံေဖာ္က စပနာ ရွ(အသံထြက္-ၾဟ)ဆိုေရ အဆိုျပဳခ်က္ကို ဆရာေတာ္ဇယႏၱေဗာဓိက အသံကို ထိန္းထားခ်င္ေရ ေစတနာနန္႔ ၾဟ=(ဟ+ရ)ကို အလ်င္ေျပာေရခါ "ၾဟ"(ဟရ)အသံထြက္လို႔ အသုံးျပဳနီပါေရ။ တခ်ဳိ ႔လူနည္းစုေလ့ ဆရာေတာ္ေနာက္ကို လိုက္လို႔သုံးလွာကတ္စြာကို ျမင္တြိရပါေရ။ ဘာသာစကားဆိုစြာ စကားသံကို ထိန္းသိမ္းႏိႈင္လီ ေကာင္းလီဆိုပါေကေလ့ (အရွိဖက္၊ အရွိရွိ၊ ရွီး၊ ေရွာက္၊ ေရွာက္သီး၊ အသက္ရွင္၊ တရွင္ရွင္) ေဒပိုင္အစဟိေရ "ရွ"-အရီးအသားတိအားလုံးကို ဆရာေတာ္က ရွ-သံကို အပါးဆုံးတားဆီးကာကြယ္ပီးေရ အနီနန္႔ "ၾဟ"ကို တက္စားသုံးလိုက္ေတအတြက္ "ရွ"-အရီးအသားအားလုံးကို "ၾဟ"က လွ်ာမထိအာမထိ မ်ဳိခ်ပစ္ပါေရ။ ေယခါ "ရွ"ဧ့ ဆြီေတာ္မ်ဳိးေတာ္တိျဖစ္ေတ "ရကၡိတတိ"အတြက္ ေဝဒနာတထြီးနန္႔ အပူမီးေတာက္လားႏိႈင္ပါေရ။ ယင္းတြက္နန္႔ "ရွ"ကို "ၾဟ"လို႔မသုံးဘဲ ရွ(အသံထြက္-ၾဟ)အျဖစ္ရာ ေဖာ္ျပသုံးႏႈန္းျခင္းေရ "ၿမြီမသီ တုတ္မက်ဳိး"ဆိုေရပိုင္ ရွ-အသုံးေလ့မေပ်ာက္ အသံေလ့ယိမ္းယိုင္ ေပ်ာက္ကြယ္မလားႏိႈင္ေရအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆုံးျဖစ္ပါလိေမလို႔ တင္ျပအပ္ပါေရ။
နိဂုံးခ်ဳပ္အနီနန္႔ ေဒ"ေအာက္ျမစ္" နန္႔ "ၾဟ"ကိစၥကို ဆရာႏွစ္ဆူဧ့ ရခိုင္စာပီကိုခ်စ္ေတ အနက္ယိႈင္းဆုံး ရင္ဖတ္ထဲက ရခိုင္စာပီဧ့ တစိတ္တေဒသကို အဟာရသိဒၶိေျမာက္ေယာင္ ခြံ႕ေကၽြးထားကတ္စြာ မွန္ပါေကေလ့ အနာဂတ္ရခိုင္စာပီ ေဝဒနာမီးမေတာက္ရလီေယာင္ အျပဳသေဘာေဆာင္ပနာ ရွိကၿခံဳတိကို ယွင္းလင္းပီးကတ္ပါလို႔ ျဖဳတ္ေခ်တေကာင္ေလာက္ မျပည့္ဝေရ အသိဉာဏ္ေခ်နန္႔ အားလုံးသူရွိမာ ဝပ္တြားခယ ရိုသီလီးနက္စြာ အႀကံျပဳေတာင္းဆိုလိုက္ပါယင့္။
ရခိုင္စာပီ နီပိုင္ လပိုင္ ထြန္းေျပာင္ႏိႈင္ပါစီ။
ခိုင္ထြီး
Wednesday, 11 December 2013
"ေရာဂါ"
ေထာ...ေျပာမနာ ဆိုမနာ
မိုးလာလာ လီလာလာ
အေရာတဝင္နီလွာကတ္စြာ
ေမာဟလီတဟုတ္အသတ္မာ
ေဒါသလႈိုင္းတိကပ္ပါလွာလို႔
ကမ္းစပ္ဖ်ားမာ အျမွဳပ္တစီစီနန္႔
ဝီခြဲမရဆိုသံတိေလ့ ၾကားနီရယင့္။
အရာ...လွ်ာမာ အာမာ
အပူသီးေပါက္ေတာင္မက
အျဖန္းျဖန္းကြဲနီေရၾကားထဲက
အာသီသကို ရွိတန္းတင္ပနာ
ပဒကာသီးလက္သုပ္စားခီမွားလို႔
မ်က္ရည္ဂြင္မိေရျမင္ကြင္း
ၾကင္းလို႔ျမင္လိုက္ရေရပင္။
အင္...ေဆာင္းဝင္ခါစသိ
ႏွင္းျမဴေခ် တျဖဴးျဖဴးက်စြာကို
အတင့္ၾကည့္ဖို႔ပင္ကမရ
ေဒရက္ပိုင္းအတြင္းမာ
အအီးဝင္ဖို႔ေတာင္မပ်င္သိ
...ခ်မ္းကြန္ေဆာင္ပနာ
ကုပ္လို႔ မ်က္စိႏွိတ္လူႏွိတ္...
...ပါးစနာကြန္ေဆာင္ပနာ
ဝဇီပိတ္က်င့္လူက်င့္...
...အရာတတိုင္ အအီးမိလို႔
"ႏွာစီး"ေရဆိုကာ။
ေအာ္...ဒုကၡ...ဒုကၡ
၉၆-ပါးေဝဒနာသွ်င္တိ
အရာက်န္သိလာဂု...
ဇာသူပင္ ဇာျဖစ္ျဖစ္
ေဒတေဆာင္းေတာ့ခါ
ကိုယ္ခႏၶာဓါတ္ႀကီးေလးပါး
ညီညီညြတ္ညြတ္နန္႔
"ေဆာင္းမိ"မရေယာင္
လိက်င့္ခန္းေခ်ယက္ေခ်
လုပ္ဖို႔ႀကိဳးစားၾကည့္ရဖို႔။ ။ ။
ခိုင္ထြီး
အေရာတဝင္နီလွာကတ္စြာ
ေမာဟလီတဟုတ္အသတ္မာ
ေဒါသလႈိုင္းတိကပ္ပါလွာလို႔
ကမ္းစပ္ဖ်ားမာ အျမွဳပ္တစီစီနန္႔
ဝီခြဲမရဆိုသံတိေလ့ ၾကားနီရယင့္။
အရာ...လွ်ာမာ အာမာ
အပူသီးေပါက္ေတာင္မက
အျဖန္းျဖန္းကြဲနီေရၾကားထဲက
အာသီသကို ရွိတန္းတင္ပနာ
ပဒကာသီးလက္သုပ္စားခီမွားလို႔
မ်က္ရည္ဂြင္မိေရျမင္ကြင္း
ၾကင္းလို႔ျမင္လိုက္ရေရပင္။
အင္...ေဆာင္းဝင္ခါစသိ
ႏွင္းျမဴေခ် တျဖဴးျဖဴးက်စြာကို
အတင့္ၾကည့္ဖို႔ပင္ကမရ
ေဒရက္ပိုင္းအတြင္းမာ
အအီးဝင္ဖို႔ေတာင္မပ်င္သိ
...ခ်မ္းကြန္ေဆာင္ပနာ
ကုပ္လို႔ မ်က္စိႏွိတ္လူႏွိတ္...
...ပါးစနာကြန္ေဆာင္ပနာ
ဝဇီပိတ္က်င့္လူက်င့္...
...အရာတတိုင္ အအီးမိလို႔
"ႏွာစီး"ေရဆိုကာ။
ေအာ္...ဒုကၡ...ဒုကၡ
၉၆-ပါးေဝဒနာသွ်င္တိ
အရာက်န္သိလာဂု...
ဇာသူပင္ ဇာျဖစ္ျဖစ္
ေဒတေဆာင္းေတာ့ခါ
ကိုယ္ခႏၶာဓါတ္ႀကီးေလးပါး
ညီညီညြတ္ညြတ္နန္႔
"ေဆာင္းမိ"မရေယာင္
လိက်င့္ခန္းေခ်ယက္ေခ်
လုပ္ဖို႔ႀကိဳးစားၾကည့္ရဖို႔။ ။ ။
ခိုင္ထြီး
Subscribe to:
Posts (Atom)